İlişkilerde Bağlanma Stilleri: Sen Hangisisin?
Melike Topcu / 27.05.2025
“Yakınlık beni korkutuyor ama yalnızlık da canımı acıtıyor…”
İlişkilerde kendini sürekli geri çekerken mi buluyorsun? Ya da tam tersi, partnerinle bir bütün olma ihtiyacı içinde misin? Belki de bir yandan yakınlık ararken bir yandan da içten içe mesafe koyuyorsun. Tüm bu duygular rastgele değil; çocuklukta kurduğun ilk ilişkilerin izlerini taşıyor olabilir. İşte bu izlere bağlanma stili diyoruz.
🔍 Bağlanma Teorisi Nedir?
Bağlanma teorisi, 20. yüzyılın ortalarında psikolog John Bowlby tarafından geliştirilmiştir. Ona göre, bir bebeğin bakım veren kişiye (genellikle anne) karşı geliştirdiği bağ, hayat boyu kuracağı tüm duygusal ilişkilerin temelini oluşturur. Mary Ainsworth’un katkılarıyla bu kuram, bireylerin bağlanma stillerine göre sınıflandırılmasına olanak sağlamıştır.
Bu bağlanma biçimi, sadece çocuklukta değil; romantik ilişkilerde, arkadaşlıklarda hatta iş ortamındaki davranışlarımızda bile etkisini gösterir.
🔐 Temel Bağlanma Stilleri
- Güvenli Bağlanma
Özellikleri: Kendi duygularına güvenir, başkalarına yakın olmaktan rahatsızlık duymaz. Hem bağımsız hem de yakın ilişkiler kurabilir.
İlişkilerde Görünümü: Dengeli bir iletişim, açık ifade ve karşılıklı saygı vardır.
Çocukluk Deneyimi: Sevgi dolu, öngörülebilir ve destekleyici bakım görmüştür. - Kaygılı (Endişeli) Bağlanma
Özellikleri: İlişkilerde sürekli onay arar, terk edilme korkusu yüksektir. Duygusal iniş çıkışlar yoğundur.
İlişkilerde Görünümü: Partnerine aşırı bağlı olabilir, karşı tarafın ilgisi azaldığında yoğun kaygı yaşar.
Çocukluk Deneyimi: İlgisiz ya da tutarsız bakım verenlerle büyümüş olabilir. - Kaçıngan Bağlanma
Özellikleri: Yakınlıktan kaçınır, duygularını bastırır. “Güçlü olmak” için yalnız kalmayı tercih eder.
İlişkilerde Görünümü: Duygusal mesafe vardır, bağlanmak zor ve yorucu gelir.
Çocukluk Deneyimi: Fiziksel ihtiyaçları karşılanan ama duygusal olarak ihmal edilen bireylerde görülür. - Çelişkili (Dağınık) Bağlanma
Özellikleri: Tutarsız davranışlar, yoğun kararsızlık ve kafa karışıklığı ile tanımlanır.
İlişkilerde Görünümü: Aynı anda hem yakınlık hem de uzaklık ister. Yaklaştıkça korkar, uzaklaştıkça özler.
Çocukluk Deneyimi: Şiddet, ihmal ya da travmatik deneyimlerin etkisi olabilir.
🧭 Bağlanma Stilini Nasıl Anlarsın?
Kendine şu soruları sorarak bir fikir edinebilirsin:
- Partnerin seni aramadığında hemen kötü senaryolar üretir misin?
- Duygularını paylaşmak senin için zor mu?
- İlişkide mesafe arttığında rahatlar mısın yoksa kaygılanır mısın?
- Aynı anda hem sevilmek ister hem de duvarlar mı örersin?
Bu sorulara verdiğin yanıtlar, hangi bağlanma stiline yakın olduğuna dair fikir verebilir.
🔄 Bağlanma Stili Sabit Değildir
İyi haber şu: Bağlanma stilin değişebilir. Özfarkındalık geliştirerek, güvenli ilişkiler deneyimleyerek ve kendinle daha şefkatli bir bağ kurarak bu stil zamanla daha güvenli bir hale dönüşebilir. Bu süreç bazen uzun sürebilir ama her farkındalık adımı, dönüşümün temelini oluşturur.
💬 Son Söz: İlişkilerde Daha Güvende Hissetmek Mümkün
Bağlanma stilini tanımak; sadece ilişkilerdeki davranışlarını anlamakla kalmaz, aynı zamanda değişim için güçlü bir başlangıç sağlar. Unutma: Sen bağlanma stilin değilsin. Onu fark eden, gözlemleyen ve dönüştürebilecek potansiyele sahip bir bireysin.